Kinh nghiệm thuê xe taxi Hà Nội đi Chùa Dâu Bắc Ninh

Chùa Dâu ở đâu ?

Bắc Ninh là vùng đất thông qua biết bao thăng trầm cùng lịch sử dân tộc, Vị trí có chùa Dâu đã được dân gian vinh danh là “đệ nhất cổ tự trời Nam”.

Chùa Dâu tọa lạc ở xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Chùa có không ít tên thường gọi: Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự, Cổ Châu tự. Địa chỉ đấy là trọng tâm thành cổ Luy Lâu từ thế kỷ thứ II sau Công nguyên. Được thành lập từ các năm 187 tới năm 226 mới hoàn thành xong, tính đến thời điểm này chùa Dâu đã ngót nghét gần 1800 năm tuổi. Chùa Dâu đang dữ kỷ lục ngôi chùa cổ nhất Việt Nam và được nhìn nhận là trọng tâm Phật giáo thứ nhất của việt nam.

Giới thiệu về chùa Dâu

Chùa Dâu là Vị trí giao thoa của nền Phật giáo từ Ấn Độ, Trung Quốc và nền văn hóa truyền thống cổ truyền dân gian VIệt Nam. Chùa thờ nữ thần mây Pháp Vân trong hệ Tứ pháp gồm: Pháp Vân (Thần Mây), Pháp Vũ (Thần Mưa), Pháp Lôi (Thần Sấm), Pháp Điện (Thần Chớp). Bốn vị thần này khởi thủy là thần nông nghiệp, làm ra các phép mây, mưa, sấm, chớp đáp ứng và ảnh hưởng tới việc đồng áng của không ít cư dân. Do ảnh hưởng của Phật giáo mà các vị thần đó được hóa Phật và tôn thờ. 

Ngôi chùa cổ đã thông qua chưa biết bao nhiêu thăng trầm của lịch sử hàng trăm ngàn năm. Với việc bào mòn của thời hạn và hủy hoại của cuộc chiến tranh, chùa Dâu đã bị hư hỏng và phải thành lập, tu làm lại vô số. Tuy vậy, các giá thành văn hóa truyền thống cổ truyền, tâm linh được  của chùa Dâu vẫn còn được gìn không thay đổi vẹn. Nổi trội là câu chuyện về Phật mẫu Man Nương nối liền với việc ra mắt của ngôi chùa cổ đó vẫn còn được lưu truyền mãi đến ngày nay. Năm 2013, chùa Dâu được Thủ tướng Chính Phủ xếp hạng thứ hạng thành Di tích Quốc gia nổi bật.

Phương thức di chuyển tới chùa Dâu

Chùa Dâu phương thức trọng tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 20km. Từ trọng tâm Bắc Ninh bạn đi ngang cầu vượt Bồ Sơn, đi thẳng theo đại lộ 38, tới ngã tư Kinh Dương Vương – Lạc Long Quân thì rẽ trái vào Lạc Long Quân đi khoảng 10km nữa là đến chùa Dâu.

Hoặc để tích kiệm giá cả bạn cũng sẽ có thể đi xe bus tuyến 204 với lộ trình tại tỉnh Bắc Ninh là: Ngã tư Phú Thị – Đường 181 – Phố Sủi – Keo – Kim Sơn – Chùa Keo – Phố Toàn Thắng – Đức Hiệp – Xuân Lâm – Hà Mãn – chùa Dâu – Thanh Hoài – Tam Á – Phố Khám – Thị trấn Hồ. Bến xuống ở chợ Dâu, phương thức chùa Dâu 400m đi bộ.

Truyền thuyết về sự ra mắt của chùa Dâu

Theo truyền thuyết thì sự ra mắt của chùa Dâu nối liền với việc tích bà phật mẫu Man Nương và hệ thống phật Tứ pháp ( Pháp Vân- Pháp Vũ- Pháp Lôi- Pháp Điện ) hay nói một cách khác là ( Mây- Mưa- Sấm- Chớp ).

Nhân vật được nói đến truyền thuyết là nhà tu hành đình đám Gia- La- Đồ- Lê hay còn được gọi là sư Khâu- Đà- La, người Tây Trúc ( Ấn Độ ) đã sang truyền đạo ở đất Luy Lâu dưới thời nhà Hán đô hộ, với tên quan cai quản quận Giao Châu là viên thái thú Sĩ Nhiếp ( 187- 226 ). Tương truyền nhà sư Khâu- Đà- La là một vị tinh thông pháp thuật, tu luyện giỏi với phép tu đứng một chân, nên người nào cũng kính nể, tôn thờ.

Phương thức chùa Linh Quang không xa, có hộ dân cư ông bà Tu Định, ở Làng mèn( Mã Xá ) giàu lòng nhân đức, hâm mộ phật giáo, đã gửi đứa con gái yêu duy nhất tới chùa tu đạo và bổ trợ nhà chùa các công việc như dọn dẹp, lấy củi, nấu nướng …

Nhưng một ngày kia đã có khá nhiều chuyện lạ xảy ra, khác với thường lệ, sau lúc đã quét dọn xong mọi việc trong chùa thì nàng Man Nương mệt quá đã ngủ thiếp đi bên bậu cửa. Lúc nhà sư Khâu- Đà- La tụng kinh xong, quay trở lại phòng ngủ thì cảm nhận thấy nàng Man Nương đang thiếp ngủ. Vì không muốn đánh thức nàng nên đã bước qua. Không ngờ “ Nhân thiên hợp khí ” nàng đã hoài thai và phải về nhà ông bà Tu Định sinh con.

Nhằm ngày mồng tám tháng tư âm lịch nàng đã hạ sinh một bé gái mà khi chào đời có mừi hương ngào ngạt, mây ngũ sắc và ánh hào quan chiếu sáng khắp Vị trí.

Thấy con gái “ Không xã mà chửa ”, ông bà Tô Định lấy làm xấu hổ với bà con làng xóm, bèn sai Man Nương đem trả con cho nhà sư Khâu Đà La. Nhà sư nhận lấy đứa bé từ tay Man Nương, bế đứa bé tới trước một gốc cây dung thụ trong chùa, gõ vào cây niệm chú. Bỗng nhiên cây dung thụ liền tách ra làm đôi, nhà sư đặt đứa bé vào trong, rồi cây bỗng nhiên khép lại như cũ.

Trong một đêm mưa lớn gió lớn, cây dung thụ đã bị đổ, bị trôi xuống sông Dâu và cũng trong đêm đó thái thú Sĩ Nhiếp đã mơ cảm nhận thấy thần nhân tới báo mộng xin được tạc tương. Sau đó Sĩ Nhiếp đã sai quân lính vớt cây dung thụ lên nhưng bao nhiêu người cũng không kéo nổi, chỉ khi bà Man Nương đưa dải yếm lôi lại thì mới có thể được. Nhờ này mà thái thú Tô Định đã cho người đi kiếm thợ tài, khéo về tạc được bốn pho tượng.

Tương truyền khi tạc bốn ngôi tượng đã nhìn thấy mây, mưa, sấm, chớp nổi dậy , bởi vậy mà các tượng mới có tên là Pháp Vân- Pháp Vũ- Pháp Lôi- Pháp Điện hay nói một cách khác là ( Mây- Mưa- Sấm- Chớp ).Tượng bà Dâu sau lúc tạc xong đã không còn di chuyển đi Vị trí khác được bởi vậy đã được thờ tại ngôi chùa có tên là chùa Dâu từ đó.

Trên đấy là truyền thuyết dân gian truyền từ đời này sang đời khác để giải thích sự ra mắt của chùa Dâu. Tuy nó còn đựng nhiều nhân tố ly kỳ, nhưng khi ta bóc tách đối chiếu với lịch sử dân tộc, với các thư tịch ghi chép lại của Trung Quốc thì ta có khả năng cam kết rằng chùa Dâu đã ra mắt vào thời gian thế kỷ II, muộn nhất là vào thể kỷ III sau công nguyên trong khoảng thời hạn Sĩ Nhiếp cai quản ở việt nam ( 187- 226 SCN ).

Kiến Trúc Chùa Dâu

Chùa Dâu tọa lạc trên một khu đất cao, rộng, cây trồng bao vây mọc xanh cực tốt. Sân chùa với giếng nước, ao làng tạo ra khung cảnh đặc thù của vùng thôn quê phía Bắc. Phong cảnh đẹp cùng ngôi chùa cổ kính, rêu phong tạo cho khách du lịch cảm nghĩ phẳng lặng và thơ mộng tới lạ.

Chùa được xây theo lối bản vẽ xây dựng “nội Công ngoại Quốc” – lối thiết kế kiến thiết đặc thù của không ít ngôi chùa cổ tại Việt Nam và các nhà Tiền Đường, Thiêu Hương, Thượng Điện được xây cao dần vào phía bên trong. Trải qua vô số lần thành lập và tu sửa, nổi bật là trong thời kỳ Lê – Nguyễn, nên chùa in đậm dấu ấn bản vẽ xây dựng và điêu khắc tượng rực rỡ của thời buổi này.

Khi lấn sân vào chùa, điểm không giống nhau thứ nhất là tháp Hòa Phong 3 tầng lầu 17m tọa lạc giữa sân. Tháp được xây bằng gạch nung. Chuông và khánh đặt trong tháp đều được đúc từ cuối thế kỉ 17 – đầu thế kỉ 18, nối liền với câu thơ rất gần gũi của không ít người Bắc Ninh: “Dù ai đi đâu về đâu/ Hễ trông cảm nhận thấy tháp chùa Dâu thì về”.  Tại các góc của tháp có tượng thờ “Tứ vị Thiên Vương” quản lý bốn phương trời. Ngoài tháp Hòa Phong, chùa Dâu còn sinh tồn vườn tháp gồm 8 tháp là Vị trí yên nghỉ của không ít vị sư từng tu tại chùa, có niên đại thế kỉ 14 – thế kỉ 19.

Tiền đường với 7 gian phòng thoáng mát mang phong phương thức thu xếp và đúc tượng thời Nguyễn. Ở chỗ này để bức tượng Hộ Pháp, Bát Bộ Kim Cương, Đức Ông, Đức Thánh Hiền với tạo hình sinh động. Kế tiếp tiền đường là nhà thiêu hương, Vị trí thờ Thập điện Diêm Vương, trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi – người đã có khá nhiều công tu sửa chùa và Thái tử Kỳ Đà.

Nhà thượng điện được xây bên trên cao nhất, là nhà một gian ba trái với mái nhà cong, tạo khối như bông sen, được trạm trổ khéo léo hình tứ linh .Bên phía trong thượng điện đặt pho tượng uy nghi của bà Dâu hay đấy là nữ thần Pháp Vân – chị cả của Tứ Pháp. Bên tay trái của bà Pháp Vân là tượng bà Pháp Vũ hay bà Đậu – được rước sang thờ cùng khi chùa Đậu (Bắc Ninh) bị hủy hoại do Pháp sang xâm lược.

Dưới bàn thờ tổ tiên bà Dâu là tượng của Kim Đồng, Ngọc Nữ và hộp đựng Thạch Quang, viên đá tọa lạc trong thân cây dung thụ mà theo sự tích là hoá thân của con gái vị tăng sĩ Ấn Độ, Khâu Đà La và bà Man Nương. Những tượng phật được thu xếp phù hợp và mang đường nét, vẻ đẹp đặc thù của không ít người Việt Nam.  

Nhắc tới thẩm mỹ và nghệ thuật tượng của chùa Dâu, còn phải tới 18 pho tượng của không ít vị La Hán ở dọc hai dãy hành lang đi đôi nối sát tiền thất và hậu đường được mô tả với các tư thế, vóc dáng và Color sinh động mà thân mật và gần gũi.

Lễ hội tại chùa Dâu

Lễ hội chùa Dâu được ra mắt trong ngày 8-9 tháng bốn âm lịch hằng năm với mô hình rộng lớn. Năm ngôi chùa lớn tại ba xã của tỉnh Bắc Ninh thờ Pháp Vân (bà Dâu -chùa Dâu), Pháp Vũ (bà Đậu), Pháp Lôi (bà Tướng), Pháp Điện (bà Dàn) và Phật mẫu Man Nương sẽ lấy chùa Dâu làm trọng tâm, tiến hành nghi lễ rước các bà. Đám rước lúc đến chùa Dâu sẽ tổ chức các nghi lễ theo như hình thức cuộc chơi rất chi là khác biệt như trò “mẹ đuổi con” – các kiệu rước chạy 3 vòng, “cướp nước” – các kiệu đua nhau đến cổng Tam Quan để tham dự đoán hiện trạng mùa màng. 

Lễ hội là cơ hội để tìm về Phật tổ linh thiêng, bên cạnh đây chính là điều tra các nghi thức tín ngưỡng dân gian khác biệt, bộc lộ lòng biết ơn đối với thần linh và các ước mơ về cuộc đời ấm no của không ít cư dân làm nông nghiệp. Cho nên không chỉ còn cư dân vùng Bắc Ninh, lễ hội chùa Dâu còn hấp dẫn rất nhiều du khách thập phương tới tham gia.

Kinh nghiệm cần phải biết khi tham quan chùa Dâu

Khi tham quan chùa Dâu bạn phải để ý các điều sau:

– Tới cổng chùa (cổng Tam Quan) thì bước vào cửa phải, đi ra cửa trái, chưa được đi cửa giữa.

– Giữ tâm lý trong sáng, mọi điều cầu ước nên giữ ý nguyện cực tốt đẹp, hướng thiện. 

– Đi lễ chùa cần ăn diện bí mật, lịch sự. Tránh mặc đồ màu mè, rườm rà, mặc váy bao gồm váy dài. Tuyệt đối chưa được mặc áo hai dây, quần ngắn trên đầu gối, các trang phục hở hang. 

– Giữ gìn cảnh sắc và không khí tôn nghiêm của chùa bằng phương thức không nói lớn, cười đùa, vứt rác bừa bãi, ngắt lá bẻ cành.

– Không tự ý chạm, leo trèo, sờ vào các tượng phật của chùa.

– Dâng lễ thật tâm, dễ dàng, không cần quá cầu kỳ. Chỉ nên thắp nhang hoa trà bánh thuần chay. Thắp nhang và xếp lễ theo sự chỉ dẫn của nhà chùa.

– Vào mùa lễ hội, khách du lịch kéo về đây vô số, bạn nên được sắp xếp trước khách sạn Bắc Ninh để có khả năng tận thưởng hoàn toàn lễ hội ra mắt ngay cả 2 ngày nhé.

Chùa Dâu với niên đại lâu năm nhưng vẫn giữ gìn được nguyên vẹn các giá thành tôn giáo, tín ngưỡng đậm đà truyền thống dân tộc. Đây không riêng gì là niềm tự hào của tỉnh Bắc Ninh – cái nôi Phật giáo Việt Nam mà còn là di sản vô giá của giang sơn.