Kinh nghiệm thuê xe taxi Hà Nội đi Đền Tuần Quán Yên Bái

Đền Tuần Quán ở đâu?

Đền Tuần Quán hay có cách gọi khác đền Tuần Yên Bái tọa lạc bên bờ tả sông Thao (sông Hồng) trước đó thuộc tổng Bách Lẫm, huyện Trấn Yên, tỉnh Hưng Hoá, nay là phố Tuần Quán, phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái.

Từ lâu, địa điểm đây được nghe biết là Vị trí sinh hoạt văn hóa truyền thống cổ truyền – tín ngưỡng truyền thống cổ truyền của các cư dân Yên Bái, cùng theo đó là một trong những các điểm đến chọn lựa chọn lựa không còn bỏ qua trên cung đường hành hương cầu tài – cầu lộc của “con nhang đệ tử” và khách tham quan thập phương. Đây còn là địa điểm ghi dấu biết bao event, dấu mốc trong quy trình tiến độ đảm bảo tổ quốc, thành lập quê nhà đất của quân và dân ta qua các thời kỳ lịch sử.

Giới thiệu về Đền Tuần Quán Yên Bái

Đền Tuần Quán là ngôi đền cổ có từ thế kỷ XIV thời nhà Lê, đã sinh tồn trong cuộc sống tín ngưỡng của các cư dân và gắn sát với lịch sử Yên Bái trong nhiều trăm năm. Chính là một trong những các di tích lịch sử văn hóa truyền thống cổ truyền cấp tỉnh của Yên Bái.

Tọa lạc trên khu đất bằng phẳng rộng gần 2000 m2, đền Tuần Quán tọa lạc ở địa điểm hợp lưu giữa ngòi Tuần Quán và con sông Hồng.

Theo sử sách đã lưu lại, trên thế đất vạn niên sơn bao thủy bọc quay theo phía chính âm về hướng sông Hồng, khi không được khai thông, đền Tuần Quán được gọi là miếu. Tới thế kỷ XV, thánh miếu thờ Mẫu Liễu Hạnh, sau này được di chuyển xuống Văn Phú. Tới thời điểm giữa thế kỷ XIX, tướng cờ đen Lưu Vĩnh Phúc về thăm ải Bách Lẫm, cảm nhận thấy địa điểm đây hiển linh nên đã cho rước tượng Thánh Mẫu lên Vị trí ngày nay và thành lập miếu lớn đẹp hơn trước, từ đó miếu biến thành đền.Trong “Kiến văn tiểu lục” của Lê Quý Đôn xuất bản dưới triều Lê năm 1777 có ghi địa điểm Tuần Quán là mốc để tính các lộ đường xuôi ngược. Những triều đại phong kiến như hậu Lê, triều Nguyễn đều phải có sắc phong của Vua cho đền. Năm 1930, các nghĩa quân của Việt Nam Quốc dân đảng do Nguyễn Thái Học chỉ huy đã lấy đây làm địa điểm trú quân trước khi thực hiện cuộc khởi nghĩa rạng sáng ngày 10/2.

Năm 1965, trong đại chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ lần đầu tiên, ngôi đền đã bị tàn phá.

Ngày nay đền được thành lập lại đúng trên nền cũ và hàng năm tổ chức tiếp đón khách thập phương tới thăm viếng. Qua bao thăng trầm và biến động của lịch sử, đền Tuần Quán vẫn luôn nhiều khách du lịch và cư dân bản địa tới cầu công việc làm ăn may mắn, hộ dân cư mạnh khỏe, bình yên.

Sơ lược về lịch sử Đền Tuần Quán Yên Bái

Theo sách Hưng Hóa Phong Thổ Lục triều Lê và Đại Nam Nhất thống chí triều Nguyễn thì Đền Tuần Quán mang tên thường gọi “Đền thần Diệp Phu Nhân Bách Lẫm”. Trong sắc phong được các quan và nho sĩ dùng là “Đền Quốc Mẫu Thánh ân Bách Lẫm”. Trước thế kỷ 19, dân gian thường gọi “Miếu Quán Tuần”. Từ thời điểm cuối thế kỷ 19 cho đến bây giờ, đền chính thức có tên là “Đền Tuần Quán”.

Đền thuộc tổng Bách Lẫm, huyện Trấn Yên, tỉnh Hưng Hóa, nay thuộc phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái. Đền còn sinh tồn tên thường gọi khác là Đền thần Diệp phu nhân Bách Lẫm và đền Vệ Quốc. Lịch sử lưu lại: Đền có từ thời điểm đầu thế kỷ 15. Đền thờ mẫu Liễu Hạnh, tương truyền bà đấy là Quỳnh Hoa công chúa giáng trần đã có khá nhiều công “Hộ quốc tý dân”. 

Liễu Hạnh đã lên Yên Bái, hiển ứng ở đền Tuần Quán hóa thành bà già chữa bệnh cho dân, tương trợ người hoạn nạn, trừ bạo, đem lại sự công bằng cho dân. Thế cho nên, vua Lê Hiển Tông năm Cảnh Hưng 44 đã ban cho sắc phong là “Đức chúa Quốc Mẫu Hoàng Ân Phương Dung” và được nhân dân  tôn là Thánh Ân thờ tại đền Tuần Quán.

Trải qua các thời kỳ lịch sử, đền không riêng gì là địa điểm sinh hoạt văn hóa truyền thống cổ truyền tâm linh của các giáo đồ phật tử thập phương mà còn biến thành địa điểm ghi dấu các event, các mốc lịch sử quan trọng của giang sơn gắn sát với danh xưng các anh hùng dân tộc. Theo “Hồ sơ Di tích đền Tuần Quán” có ghi thì vào chiều 9/2/1930, các chí sĩ yêu nước của Việt Nam Quốc dân Đảng thuộc Chi bộ Xuân Lũng (Phú Thọ) đã đóng giả làm người hành hương đưa đi súng đạn, dao và bom tự tạo hòa vào dòng xoáy người trảy hội đền Tuần Quán vào đền bái lễ để bàn chiến lược khởi nghĩa Yên Bái và đúng 10 giờ đêm ngày hôm sau thì cuộc khởi nghĩa Yên Bái nổ ra.

Năm 1940, đồng bọn Hoàng Văn Thụ – Ủy viên Thường trực Trung ương Đảng và đồng bọn Bùi Đức Minh đã có lúc từng đi tàu và xuống ở địa chỉTuần Quán vào lưu trú ở đền. Từ đây hai đồng bọn đã sang Vân Nam – Trung Quốc gặp Bác Hồ. Đền là địa điểm thông tin cho nhân dân biết nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa được thành lập vào trong ngày 2/9/1945 và cũng chính là địa điểm được chọn làm trụ sở quyên góp trong “Tuần lễ vàng” ủng hộ kháng chiến của Chính phủ.

Tháng 7/1946, đền là điểm hội quân của nhiều đơn vị chức năng Vệ quốc đoàn Chiến khu I trước khi tấn công bọn phản động Việt Quốc, giải phóng hoàn toàn tỉnh lỵ. Từ thời điểm năm 1947 – 1954, đền là địa điểm tọa lạc trong tuyến phòng thủ quân sự quan trọng đảm bảo thị xã Yên Bái (nay là thành phố Yên Bái).

Theo thời hạn, do cuộc chiến tranh và các biến cố thăng trầm của lịch sử đã làm cho ngôi đền bị phá hủy và hư hại nhiều. Giữ gìn và phát huy các trị giá văn hóa truyền thống cổ truyền của dân tộc, năm 1998, đền Tuần Quán đã được UBND tỉnh được phép trùng tu, tôn tạo và thành lập lại trên nền đất cũ, có tổng diện tích công viên xanh 1.660m2.

Đền Tuần Quán Yên Bái thờ ai?

Đền thờ thánh Mẫu Liễu Hạnh (vị thần tốt nhất ở đền Tuần Quán); Lẫm Sơn Công chúa Khâm Sai; Ngũ vị tôn ông; các ông Hoàng; Thánh trần Hưng Đạo Đại Vương người đã có khá nhiều công cứu vua đánh giặc cứu nước.

Hiện nay Đền Tuần Quán còn lưu giữ 10 đạo sắc phong qua các thời kỳ; 03 bức hoành phi câu đối; Những hiện vật chất liệu đồng: thau đồng, chuông đồng, đài nến, lư hương, bát hương, hạc đồng, bát bửu;

Những hiện vật bằng chất liệu gỗ: Hoành phi, câu đối, tượng; Những hiện vật bằng gốm sứ: chum đựng nước thờ, bát hương, lộc bình, nhành hoa. Tổng 31 hiện vật được làm bằng gỗ; 15 hiện vật bằng gốm sứ; 21 hiện vật bằng đồng.

Phong tục của Đền Tuần Quán Yên Bái

Hàng năm, để tỏ lòng tôn kính, biết ơn và tưởng niệm tới công lao của Mẫu Liễu Hạnh (vị thần tốt nhất ở đền Tuần Quán), từ thời điểm ngày mồng 1 tới ngày mồng 6 tháng ba (âm lịch), đền Tuần Quán lại tổ chức lễ hội giỗ Mẫu (Ngày 3 tháng ba âm lịch Đền tổ chức chính hội). Chính là lễ hội lớn nhất trong năm của đền, hấp dẫn hàng triệu khách tham quan từ khắp địa điểm đổ về trảy hội. Sau phần lễ thắp nhang, phần hội có các hoạt động văn hóa truyền thống cổ truyền, thể thao, các cuộc chơi dân gian sôi nổi, quyến rũ như: cờ tướng, cờ vua, chọi gà, đánh vật, kéo co, đẩy gậy, làm bánh dày, hát chầu văn, hát chèo, thi thơ… Thông qua các hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống cổ truyền mang đậm Màu sắc dân gian nói trên đã tạo cho ngày hội thêm tấp nập và sự thật biến thành địa điểm giao lưu văn hóa truyền thống cổ truyền có đặc biệt ý nghĩa.

Lễ Hội Đền Tuần Quán Yên Bái

 Ngoài ra còn sinh tồn các ngày Lễ hội sau:

1. Lễ Giao thừa.

2. Lễ thượng Nguyên (Rằm tháng Giêng).

3. Lễ hội giỗ Mẫu (Từ mồng 1 tới 6 tháng ba).

4. Ngày 1/4 Giỗ bà lớn Tuần, lễ vào hè.

5. Ngày 25/5 Giỗ Quan lớn Tuần.

6. Ngày 12/6 Tiệc cô Ba.

7. Ngày 24/6 Tiệc Quan tam phủ.

8. Ngày 1/7 Lễ ra hè đón thu.

9. Ngày 17/7 Giỗ ông Hoàng Bảy.

10. Ngày 20/8 Tế giỗ Cha (Đức thánh Trần).

11. Ngày 9/9 Tiệc Cô Chín.

12. Ngày 10/10 Tiệc ông Hoàng Mười.

13. Ngày 11/11 Tiệc quan Đệ Nhị.

14. Ngày 20/12 Lễ Giáp ấn.

Phương thức di chuyển tới Đền Tuần Quán Yên Bái

Tới di tích lịch sử bằng đường tàu: Quý khách đi tàu TP. hà Nội – Yên Bái xuống ga Yên Bái tới bến xe rẽ phải theo con phố Hồ Xuân Hương dọc đường tàu, ven sông Hồng khoảng 1,8 km là tới Vị trí Di tích.

Đường bộ: Xuống ga hoặc bến xe Yên Bái đi xuôi con phố trải nhựa vào trọng tâm tỉnh, tới ngã tư km2 rẽ phải gần 2 km là đến Vị trí Di tích. Hoặc tới km4 đường Yên Bái – TP. hà Nội, tới nhà máy Sứ rẽ phải, rồi lại rẽ trái đợt tiếp nhữa khoảng 600m là đến Vị trí Di tích.